Zbigniew Cegielski (1941-2023)

Był on mistrzem sztuki grawerskiej, który zapisał się złotymi zgłoskami w historii stolicy i swojej specjalności.  Zbigniew Cegielski był współbudowniczym zegara na Zamku Królewskim w Warszawie. W czynie społecznym wykonał wszystkie wskazówki zegara Zamku Królewskiego, a także wskazówki i cyfry do co najmniej kilku popularnych wówczas publicznych skarbonek z tarczą zegarową, w których zbierano datki na odbudowę Zamku. W trakcie swojej pracy, wśród braci rzemieślniczej piastował funkcję Podstarszego Cechu i Przewodniczącego Sekcji Grawerów i Brązowników, a także przewodniczył Komisji Egzaminacyjnej Mistrzowsko-Czeladniczej w zawodzie grawera. W  2013 r. został wyróżniony najwyższym rzemieślniczym odznaczeniem – Platynowym Medalem imienia Jana Kilińskiego. Uhonorowany Orderem Świętego Stanisława II klasy.

Zaznaczyć należy przede wszystkim, że wszystkie ordery i odznaczenia, nadawane przez Kapitułę, były wykonane w pracowni Zbigniewa Cegielskiego.

Opracowanie: Piotr Fałat

Prof. dr hab. Juliusz Chrościcki  (1942-2024)

Był uczniem prof. Michała Walickiego, prof. Jana Białostockiego i prof. Władysława Tomkiewicza. Doktorat (1971), habilitację (1981) i profesurę (1991) uzyskał na Wydziale Historycznym UW, pracując w Instytucie Historii Sztuki. Był prodziekanem (1985–1990) i dziekanem (1990–1992) Wydziału Historycznego UW oraz pełnił wiele eksponowanych funkcji w gremiach naukowych w Polsce i za granicą (np. latach 1995–1998 był dyrektorem polskiego ośrodka przy Sorbonie w Paryżu - Centre de Civilisation Polonaise). W latach 1995–1998 dyrektor polskiego ośrodka przy Sorbonie w Paryżu (Centre de Civilisation Polonaise). Do 2012 profesor zwyczajny w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Pełnił funkcję prodziekana i dziekana Wydziału Historycznego UW. Był członkiem rad muzealnych Zamku Królewskiego w Warszawie, Pałacu Królewskiego w Wersalu i Pałacu w Wilanowie.

Poza byciem wybitnym znawcą sztuki i kultury, Juliusz Chrościcki był również autorem licznych publikacji naukowych (m.in. Pompa funebris: z dziejów kultury staropolskiej (1974), Atlas architektury Warszawy (wraz z A. Rottermundem, w pięciu językach, 1978–1979), Sztuka i polityka 1587–1668 (1983). Uhonorowany Orderem Świętego Stanisław I klasy.

Opracowanie: Piotr Fałat

Prof. zw. dr hab. Janusz Cisek (1995-2020)

Profesor zw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, były kierownik Zakładu Historii i Kultury Europy Środkowej w Instytucie Europeistyki UJ.  Wybitny historyk i  biograf Józefa Piłsudskiego, autor wielu monografii i artykułów o legionistach np.:  Kalendarium życia Józefa Piłsudskiego 1867–1935 (współautor z Wacławem Jędrzejewiczem, wstęp Zbigniew Brzeziński), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1994.  Kościuszko, we are here! American pilots of the Kościuszko Squadron in defense of Poland, 1919–1921, McFarland, Jefferson 2002.   Józef Piłsudski w Krakowie, Fundacja CDCN, Księgarnia Akademicka, Kraków 2003,  Lista strat Legionów Polskich 1914–1918 (współautor z Kamilem Stepanem i Kajetanem Stefanowiczem), Księgarnia Akademicka i Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, Kraków 2006.   Józef Piłsudski, Świat Książki, Warszawa 2007. Granice Rzeczpospolitej i wojna polsko-bolszewicka w świetle amerykańskich raportów dyplomatycznych i wojskowych (1919–1921), Księgarnia Akademicka, Kraków 2012. W latach 1992-2000 był Dyrektorem Instytutu Piłsudskiego w Nowym Yorku. Po powrocie do Polski pełnił funkcje zastępcy dyrektora departamentu w Ministerstwie Kultury (2001–2002). W  2006 roku powołany przez Ministra Obrony Narodowej na stanowisko Dyrektora Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.(2006-2012) Od 2008 do 2012 był też komendantem głównym Związku Strzeleckiego „Strzelec” Organizacji Społeczno-Wychowawczej, działającej na rzecz obronności kraju. Podsekretarz stanu (wiceminister) w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w latach 2012-2013, zrezygnował z pracy z powodów zdrowotnych. Wicekanclerz Kapituły Orderu Św. Stanisława w Polsce w latach 2012-2020. Uhonorowany m.in.: Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz  Krzyżem Wielkim Orderu Św. Stanisława.

Opracowanie: Piotr Fałat

Stanisław Iwańczak (1928-2021)

Uczestnik powstania warszawskiego, żołnierz zgrupowania Sienkiewicz", następnie batalionu "Gozdawa” i kompanii motorowej „Orlęta”.  Po Powstaniu przebywał w obozach jenieckich. 344 Lamsdorf Stalagu XIII-D Nürnberg, Langwasser, obozie Weiden i w Deggendorfie. Po wyzwoleniu pełnił służbę w PSZ w 6. Pułku Pancernym „Dzieci Lwowskich” we Włoszech oraz na Malajach w 4. Pułku Huzarów. Był ministrem pełnomocnym Rządu Polskiego na Uchodźstwie  w okresie prezydentury Augusta Zaleskiego.

Zatęsknił za Polską i po 50 latach powrócił do Ojczyzny z dalekiej Australii, był pierwszym po wojnie komendantem obozu Związku Strzeleckiego „Orląt”. Pełnił funkcję dyrektora gabinetu ministra w Urzędzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Był współzałożycielem Stowarzyszenia Dam i Kawalerów Orderu Świętego Stanisława w Polsce, pełnił funkcje Wielkiego Kanclerza Kapituły w latach 1997-2009 i Wielkiego Mistrza w latach 2016-2021, zasłużony w krzewieniu dewizy Orderu  Praemiando Incitat.

Za swoje zasługi odznaczony wysokimi orderami i odznaczeniami:  Krzyżem Wielkim Orderu Polonia Restituta, a w uznaniu czynów niezwykłego męstwa w okresie drugiej wojny światowej został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Polonia Restituta, Krzyżem Wielkim z Gwiazdą Orderu Św. Stanisława, Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Złotym Krzyżem Zasługi z mieczami, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Powstania Warszawskiego, Krzyżem Akcji Burza oraz wieloma innymi  odznaczeniami krajowymi i zagranicznymi.

W swojej książce „Czy warto było wracać do Polski” zawarł wspomnienia z okresu walki w Powstaniu Warszawskim, niewoli, pobytu w Londynie, służby w armii brytyjskiej na Malajach oraz z życia polonijnego w Australii.

Opracowanie: Piotr Fałat

Prof. dr hab. Marek Kwiatkowski  (1930- 2016)

Historyk sztuki, muzealnik i varsavianista. Absolwent Instytutu Historii Sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Już w trakcie studiów pracował w Muzeum Narodowym w Warszawie jako osobisty asystent profesora Stanisława Lorentza. Wieloletni dyrektor i twórca Muzeum Łazienki Królewskie (1960-2008). Przez 48 lat realizował idee króla Stanisława Augusta (1792) utworzenia w Łazienkach nowoczesnego muzeum publicznego, scalając obiekty i restaurując je. Autor kilkuset publikacji, w tym piętnastu książek poświęconych sztuce Warszawy i Polski, publicysta i popularyzator zabytków Warszawy. Jego zasługą jest przywrócenie świetności zespołowi pałacowo-ogrodowemu Łazienki Królewskie. Inicjator i współorganizator sprowadzenia do Polski prochów króla Stanisława Augusta. W 1983 r. prof. Marek Kwiatkowski został członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Od lipca 2003 r. honorowy obywatel m.st. Warszawy. Badacz historii Warszawy, autor kilkudziesięciu naukowych pozycji książkowych: Pałace i wille Warszawy, Chciałem to mam, Moja pasja architektura, Gawędy warszawskie, Sucha: ostatni zaścianek polski, Pałac Prezydencki Warszawa. Łazienki Królewskie, Królewskie rezydencje Warszawy, Wielka księga Łazienek i inne.     
Odznaczony m.in. Orderem Uśmiechu, Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” oraz Orderem Świętego Stanisława I Klasy. Profesor należał do wybitnego grona współzałożycieli Stowarzyszenia Dam i Kawalerów Orderu Świętego Stanisława  w Polsce. Pełnił zaszczytną funkcję Wielkiego Mistrza w latach 2003-2016.

Opracowanie: Piotr Fałat

Ksiądz dr Wiesław Aleksander Niewęgłowski (1941-2023)

Po ukończeniu studiów polonistycznych oraz medioznawczych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim wstąpił do Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego, które ukończył w 1970 roku. Święcenia kapłańskie  przyjął w warszawskiej archikatedrze św. Jana Chrzciciela z rąk prymasa Stefana Wyszyńskiego.  Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku w ramach Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom  był uczestnikiem negocjacji w sprawie zwolnienia osób internowanych.  W latach 1974–1982 był duszpasterzem akademickim w warszawskim kościele św. Anny, a od 1975 był organizatorem Tygodni Kultury Chrześcijańskiej. Jako wikariusz służył w parafiach na Mazowszu (Raszyn, Warka) oraz w Warszawie. Ksiądz dr Wiesław Niewęgłowski był autorem wielu książek o tematyce religijnej np.:  Miniatury Ewangeliczne – Warszawa 1984,   Między ziemią a niebem – Poznań 1989,  Z ziemi podnoszę mój głos – Paryż 1992,  W cieniu Słowa – Warszawa, t. I. 1992, t. II 1993,   Podróż do samego siebie – Warszawa 1994,   Moje Msze nie moje – Warszawa 1995,   Nowe Przymierze Kościoła i środowisk twórczych – Warszawa 1997,   Leksykon Świętych – Warszawa 1998, kolejne wydania: 1999, 2004, 2006,   Pielgrzymka Ojca Świętego Jana Pawła II w Archidiecezji Warszawskiej – Warszawa 1999,   Szansa dla Boga – medytacje telewizyjne – Warszawa 2000,  Droga Krzyżowa Na Drogach Świata – Warszawa 2001, Kościół i kultura w latach osiemdziesiątych XX wieku. Doświadczenia warszawskie, Oddział Instytutu Pamięci Narodowej, Katowice-Warszawa, 2011, Ziemia Jezusa. Dawniej i dzisiaj, Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów Prowincji Chrystusa Króla, 2013 i inne.  W okresie 1978–2012 ks. Wiesław Niewęgłowski pełnił funkcję Krajowego Duszpasterza Środowisk Twórczych. W wolnej Polsce zainicjował budowę kościoła środowisk twórczych św. Brata Alberta i Andrzeja Apostoła przy pl. Teatralnym w Warszawie (1999) i był jego pierwszym rektorem. Ponadto wykładał: w latach 1984–1999 oraz 2004 w Wyższym Seminarium Duchownym w Siedlcach, w Akademii Teatralnej w Warszawie 1996–1998, w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, 1996–2001oraz w Papieskim Wydziale Teologii w Warszawie 1996–2002.Po 2002 roku kierował Zakładem Dziennikarstwa Telewizyjnego w Instytucie Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W 1999 został przyjęty do Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie. Za sprawą inicjatywy m.in.  księdza Niewęgłowskiego w Kościele Środowisk Twórczych  miały miejsce Inwestytury Orderu Świętego Stanisława aż do momentu, kiedy powróciły na swoje pierwotne, prawowite miejsce- do Kościoła Świętego Krzyża na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. Uhonorowany Orderem Świętego Stanisława I klasy.

Opracowanie: Piotr Fałat